Op 21 augustug 1923 werd een patent toegekend aan Frank J. Wars en Robert Watts, inwoners van het plaatsje Tacoma, in de Amerkiaanse staat Washington, op het kruisling op elkaar verlijmen van gedroogde planken hout. Cross Laminated Timber viert dus zijn honderdste verjaardag.
Dat schrijft de goed geĆÆnformeerde Australische website Wood Central op gezag van Andrew Dunn, de voorzitter van de eveneens Australische Timber Development Association.
Dat het houten bouwmateriaal zo’n lange geschiedenis heeft is niet algemeen bekend. Veel kenners laten de ontwikkeling van CLT (of: kruislaaghout) een stuk later beginnen en in een ander deel van de wereld. De Oostenrijkse fabrikant KLH schrijft op haar website dat zij degenen zijn die het materiaal in 1996 ontwikkelden, samen met de universiteit van Graz. Zeker is dat de industiĆ«le productie van KLH het begin is geweest van de recente enorme toename van de productie van het materiaal wereldwijd.
Duidelijk patent
De patentomschrijving van Wars en Watts laat echter weinig ruimte voor misinterpretatie:
The strips or boards thus formed are then out into suitable lengths, and such lengths are then superimposed one above the other to form a plurality of layers, with the grain of the wood in one layer running at an angle to the grain of the wood in the adjacent layer.
Vingerlassen en industriƫle productie
Uit dit citaat wordt niet duidelijk of de Amerikanen al van gevingelaste lamellen uitgingen: door de planken in de lengterichting aan elkaar te verlijmen ontstaat een consistent basismateriaal waarmee zeer grote muren en vloeren van hout op een betrouwbare manier industrieel kunnen worden vervaardigd.
Wereldwijde CLT-productie
Het is wel zeker dat Wars en Watts of hun erven geen rechten op het patent laten gelden (als dat nog niet verjaard zou zijn). De wereldwijde CLT-productie vertegenwoordigt momenteel een omzet van 1.66 miljard Amerikaanse dollar (1,52 miljard euro). De verwachting is dat dat bedrag in de komende zeven jaar tenminste zal verdriedubbelen.
