Onderzoek: biobased houtlijm eenvoudiger te maken

Dat lijm voor houten plaatmateriaal van lignine gemaakt kan worden, een bestanddeel van hout, was al bekend. Onderzoekers van de universiteit van Aalto (Finland) hebben nu een methode ontwikkeld waarbij dat sneller, goedkoper en in veel grotere hoeveelheden kan.

De zoektocht naar biobased lijm voor houtproducten zoals CLT, glulam, OSB en ander plaatmateriaal behoort tot de grootste uitdagingen van de houtindustrie. De huidige lijmen zijn vaak tenminste deels gemaakt van fossiele grondstoffen (met name aardolie) en bevatten in het slechtste geval formaldehyden, die bij vrijkomen door uitwaseming of bij verbranding schadelijk voor de gezondheid kunnen zijn. Weliswaar is het aandeel fossiel in houtproducten enorm veel lager dan in andere bouwmaterialen, maar het streven is toch om volledig duurzaam en circulaire producten te maken.

Lignine geldt als een goede kandidaat voor een lijm die biobased is. De stof is afkomstig uit hout en is in de natuur in principe ook een vorm van lijm. Het is een biopolymeer en de stof die de cellulose waar bomen uit bestaan bij elkaar houdt op moleculair niveau.

Lignine wordt momenteel nog weinig gewonnen of benut. Om de stof te winnen en om te zetten naar een voor de mens bruikbare polymeer was tot nu toe een complexe methode nodig die verschillende toeslagstoffen, verhitting en een reactietijd van tenminste 10 uur met zich meenam. Dat maakt de productie van lijm op basis van lignine kostbaar.

De onderzoekers van de universiteit van Aalto tonen in een onderzoek, gepubliceerd in Green Chemistry, aan dat de lijm ook via een andere methode kan worden vervaardigd, die veel minder verwarming kost en veel sneller gaat. De lijm die de onderzoekers wisten te maken bestaat uit wel 90 procent lignine, die volgens de oudere methodes uit maximaal 50 procent. De enige restproducten van de reactie zijn zout en loog. De eerste testen met de nieuwe lijm zijn veelbelovend.

De onderzoekers, die nauw met de industrie samenwerken, verwachten dat dit een doorbraak zal gaan betekenen voor de invoering van biobased houtlijm. Ook zien ze andere toepassingen voor deze polymeer, onder andere in de coatings.