Hout en biobased bouwmaterialen zullen toch een betere waardering krijgen in MPG-berekeningen. Dat is de uitkomst van een uitgebreid overlegtraject tussen het ministerie en brancheverenigingen, waaronder, voor de houtbouwers, Centrum Hout. De nieuwe MPG is inmiddels naar de Tweede Kamer gestuurd.
(door Tijdo van der Zee)
Toen afgelopen winter de nieuwe â strengere – Milieu Prestatie Gebouwen-regels (MPG) ter consultatie aan de markt werd voorgelegd, kwamen er meer dan honderd reacties binnen en veel daarvan waren behoorlijk kritisch. Ook de houtbouw- en biobased sector waren teleurgesteld in het voorstel dat er lag. Kern van het probleem was dat er gebruikgemaakt gaat worden van een nieuwe bepalingsmethode (EN 15804+A2), waarin de milieu-impact van een product niet meer wordt bepaald aan de hand van 11 maar van 19 milieu-indicatoren.
Additionele indicatoren ongunstig
Met die nieuwe bepalingsmethode volgt het ministerie van Binnenlandse Zaken de lijn die vanuit Europa wordt uitgezet, maar was daarin wel erg streng in de leer: zes van de nieuwe indicatoren worden vanuit Europa als âadditioneelâ gezien, maar in Nederland verplicht gesteld. Het zijn nu juist deze zes indicatoren die een negatieve impact hebben op de milieuscore van houten constructies.
Na overleg met de markt en door nieuw onderzoek door bureau LBP Sight is er nu voor gekozen om een aantal indicatoren anders te gaan wegen. Ten eerste is er een nieuwe weging voor de milieu-indicator âlandgebruikâ. Die is in het nieuwe voorstel gehalveerd. Dat kan, stellen de onderzoekers van LBP Sight, omdat er eerder ten onrechte vanuit gegaan was dat veel bosbouw heel intensief gebeurde en dus slecht was voor de bodem. Het percentage extensieve bosbouw blijkt echter veel groter te zijn en dus kan een eerdere schatting (door bureau Trinomics) gehalveerd worden.
Correctie waterschaarste
Ook de indicator voor waterschaarste pakte slecht uit voor hout. Dat is onterecht voor het meeste hout op de Nederlandse markt, zo werd geconcludeerd, waardoor er ook voor deze indicator een correctiefactor opgenomen kon worden. Al met al waren dit enkele correcties die voor CLT-constructie en houtskeletbouw ervoor zorgden dat de berekening er ten opzichte van het oude voorstel toch al snel 10% beter uitkwam. Minister De Jonge concludeert nu dat het âhet overgrote deel van de partijen aangaf dat deze variant werkbaar is als alternatief.â
Emissie van fijnstof bij biobased
De minister erkent daarbij direct dat veel partijen er de voorkeur aan gaven om de âadditioneleâ indicatoren niet mee te laten wegen bij een MPG-berekening â een voorstel bijvoorbeeld van de Gideonsbende, maar ook vele anderen. Maar De Jonge geeft aan dat je daarmee het kind met het badwater weggooit, zoals de indicatoren over toxiciteit en over fijnstofproductie. Bij hout is die laatste een relevante indicator omdat fijnstof vrijkomt bij het drogen van hout. Voor deze energieprocessen wordt regelmatig afvalhout ingezet en de verbranding hiervan heeft een potentieel hoge emissie aan fijnstof tot gevolg, zo valt te lezen in het rapport van LBP Sight.
De minister zegt nu: ‘Als die niet zouden worden meegenomen in de berekening van de integrale milieuprestatie, bestaat de kans dat er bouwproducten op de markt komen, waarbij de bescherming tegen toxiciteit en de reductie van fijnstofvorming aanzienlijk lager is dan de huidige bouwproducten. Dit heeft effect op alle bouwproducten, niet alleen op biobased.’ Daar komt bij, zo blijkt uit het rapport van LBP Sight, dat fabrikanten die investeren in het opstellen van een categorie 1 milieuverklaring (in plaats van gebruik te maken van de default categorie 3 milieuverklaring) al snel 10% beter scoren op fijnstof. En uiteindelijk is het met die MPG daarom te doen: investeren in milieuvriendelijke producten.
Cijfers betwisten over biobased
Centrum Hout en de aangesloten leden zijn uiteindelijk akkoord gegaan met de voorstellen van de minister, zij het met ‘grote tegenzin’, zegt Eric de Munck van Centrum Hout. ‘Het was een moeilijke afweging.’ Ja, het voorstel is beter dan het voorstel dat er lag tijdens de internetconsultatie. âMaar ondertussen hadden wij liever gezien dat ons alternatief gekozen was. Want de milieu-indicator voor landgebruik is totaal niet robuust, terwijl er wel een waarde aan gehangen wordt. Ook de manier waarop nu met fijnstof wordt omgegaan vinden wij gekunsteld. Het klopt dat hout met het verkrijgen van categorie 1 milieuverklaringen een betere score zal krijgen, maar de LCA-deskundigen die zoân milieuverklaring opstellen, zullen doorgaans niet diep genoeg in de materie duiken en gewoon gebruik maken van de beschikbare cijfers in de database van ecoinvent en dat zijn cijfers die wij betwisten.’
Keuze materialentransitie stuk vooruit
Het dilemma waar Centrum Hout zich voor gesteld zag, zegt De Munck, is dat de nieuwe MPG in de basis een stuk strenger is dan huidige MPG en dat dat op zich de energie- en materialentransitie (dus ook de keuze voor hout) al een stuk vooruit helpt. ‘Waren we nu op de rem gaan staan, dan was de nieuwe MPG een zaak geworden voor het volgende kabinet en het risico bestaat dat dat kabinet een andere koers gaat varen, waardoor de nieuwe MPG er ĂŒberhaupt niet zou komen. Dat risico wilden we niet lopen.’
De Tweede Kamer behandelt het onderwerp op 4 juli, echter niet uitgebreid, maar kort als één agendapunt van een lange lijst. Ook de Eerste Kamer moet er nog over discussiëren. Die vergadering staat nog niet op de agenda. Nadat Eerste en Tweede Kamer erover hebben besloten, gaat de aangepaste omgevingsregeling en de aanpassing van het BBL naar de Raad van State die er ook nog iets over kan zeggen. Als dat afgerond is, kan het geheel in gang worden gezet. Ingangsdatum van 1 juli 2025 is vooralsnog ongewijzigd.
