Er zit geen druppel lijm in de nieuwe Fietsenloods op de voormalige Rijkswerf Willemsoord in Den Helder. Alles is geschroefd en daarmee ook demontabel. De constructie is opgebouwd met zogenoemde Emy-spanten, die verwijzen naar de historie van de werf. Adviesbureau Luning en houtleverancier Hupkes Wijma moesten daar behoorlijk op puzzelen om ze te laten voldoen aan de huidige rekenregels.
Emy-spanten zijn lijmvrije voorlopers van de huidige gelamineerde spanten. Ze bestaan uit gebogen lamellen die met geboute beugels bij elkaar worden gehouden. Daarmee is de onderlinge verbinding tussen de lamellen echter minder sterk dan bij gelamineerde spanten. De sterkte en stijfheid van de spanten is daardoor ook minder groot. ‘In dit project zijn de lamellen dan ook op een aantal plekken volledig doorgeschroefd en zo onderling aan elkaar verbonden’, vertelt projectleider Egbert Abbink van Aannemingsmaatschappij Friso. Daarmee werden de spanten sterker en stijver en konden ze voldoen aan de huidige rekenregels.
Franse kolonel Emy
De spanten zijn rond 1830 uitgevonden door de Franse kolonel Emy, met name voor de bouw van genieloodsen. Met die militaire en Franse achtergrond passen de spanten heel goed bij de geschiedenis van de voormalige Rijkswerf Willemsoord. In 1811 inspecteerde Napoleon Bonaparte de Stelling van Den Helder. Dat was het startsein om van Willemsoord de grootste marinebasis met werf van Nederland te maken.
Dit gegeven werd opgepakt door architect West8, die de Fietsenloods ontwierp voor opdrachtgever Ontwikkelmaatschappij Zeestad CV. Daarbij speelde ook een rol dat de Emy-spanten verwijzen naar historisch vakmanschap en destijds innovatief waren. Nu sluiten ze door hun demontabele karakter mooi aan bij het thema duurzaamheid.
Messing en groef voor het dak
De spanten werden geprefabriceerd bij Hupkes Wijma in Kampen en kwamen met groot transport naar Den Helder. Daar werden ze op hun plek gehesen, waarna dak en gevel werden gemonteerd. Abbink: ‘Ook in het dakbeschot is geen lijm toegepast. Er is dus niet voor multiplex gekozen. In plaats daarvan zijn delen met messing en groef gebruikt. Daaroverheen is een bitumineuze dakbedekking aangebracht. Een isolatielaag onder de dakbedekking voorkomt dat door condens schimmelvorming optreedt tegen het dakbeschot.’
Voor de open gevelbekleding is Nobifix toegepast, onder vacuüm duurzaam geïmpregneerd naaldhout. Dit hout was voorgeschreven door West8. Ook het patroon was voorgeschreven. De delen zijn gemonteerd in dezelfde hellingshoek als de daklijn. Die is echter niet overal hetzelfde. De Fietsenloods heeft namelijk een dubbele dwarskap met zogenaamde hangende schouders, wat betekent dat de goten aan de buitenzijde lager zitten dan de zakgoot tussen beide dakvlakken. Om de delen met verschillende hellingshoeken vloeiend op elkaar aan te sluiten, zijn verschillende breedtematen gebruikt.
Gehengen lijnen met de gevel
De grote toegangsdeuren zijn zo vorm gegeven dat ze in gesloten stand compleet wegvallen in het geheel. De scharnieren zijn speciaal gemaakt door een siersmid en zijn zo gevormd dat de gehengen lijnen met de schuine gevelbekleding.
De Fietsenloods biedt plaats aan 144 fietsen, gestapeld onder de twee nokken. Daarnaast zijn er 36 plaatsen beschikbaar voor scooters en grotere fietsen.
