De teelt van gewassen voor de bouw zou gerationaliseerd moeten worden: beperking tot twee gewassen, gezamenlijke investeringen van boeren en loonbedrijven, standaardisering, kwalificering en certificering van biobased bouwproducten. Hiervoor pleit ABN Amro in een recente rapportage.
De publicatie, ‘Vezelrijke verduurzaming’, gaat in op de ontwikkeling waarbij akkerbouwers afstappen van voedselgewassen voor mens of vee naar de teelt van gewassen voor andere toepassingen, waar onder de bouw. De bank ziet hier in principe veel potentie in. Maar waarschuwt wel voor een aantal te optimistische redeneringen.
Uitdagingen voor de boeren
Zo neemt het areaal landbouwgrond in absolute zin af (door huizen-, wegen- en bedrijvenbouw) en zal het mogelijk ook meer benut moeten worden bij meer extensieve veeteelt en binnenslands verbouwen van veevoer, een beleidslijn van de overheid.
Daarnaast moet de teelt van de gewassen wel lonen voor boeren, vergeleken met voedselgewassen. Mede in dat verband beveelt de bank de sectror aan om zich te concentreren op twee gewassoorten, vlas en hennep. Veel onderdelen en kwaliteiten van die planten zijn te gebruiken (in tegenstelling tot bijvoorbeeld lisdodde) en er bestaat al een verwerkende industrie voor dit basismateriaal.
Leverzekerheid voor industrie
Die industrie is ook een aandachtspunt: de interesse voor biobased vezels neemt toe in tal van sectoren, niet alleen de bouw. Producenten van biobased isolatiemateriaal moeten dus concurreren met tal van andere producenten. ABN Amro veronderstelt dat Nederland niet (snel) in staat zal zijn om voldoende grondstoffen te leveren. In België en Duitsland wordt veel vlas verbouwd, in Frankrijk daarnaast ook veel hennep.
Vooroordelen in de bouw
De bank deed ook een (bescheiden) onderzoek onder bouwbedrijven. Die blijken voor een belangrijk deel wel af te weten van de opkomst van biobased materialen, maar er vaak nog weinig mee te doen. Vooroordelen tegen het materiaal, zoals brandgevaar, rottingsproblemen, kosten, leveringsproblemen leven vooral onder de bedrijven die er geen ervaring mee hebben, de bedrijven die er wel mee werken zijn positiever. De biobased materialen zijn nog lang niet overal verkrijgbaar in de bouwgroothandels waar de bouwbedrijven zaken mee doen.
Rationalisatie
Het rapport van de ABN Amro is genuanceerd en baseert zich op bronnen die pleitbezorger zijn van de biobased transitie. Opvallend is dat uit de aanbevelingen een sterke rationalisatie spreekt: boeren en loonbedrijven zouden gezamenlijk moeten investeren in bedrijfsmiddelen. Dat kan als er voor een beperkt aantal producten wordt gekozen. Zo kan efficiënt een maximale opbrengst worden gerealiseerd. Door zo kapitaal de accumuleren kunnen ook hobbels makkelijker genomen worden als het unificeren van de kwaliteit van de producten, het certificeren van producten en schakels in de keten en het laten uitvoeren van LCA’s van de producten.
Lees hier de publicatie Vezelrijke Verduurzaming.
