De Nederlandse woningcorporaties realiseerden in de afgelopen twee jaar steeds circa 1500 flexibele woningen per jaar. Dat zijn woningen die maximaal 15 jaar op dezelfde plek blijven staan. De ambitie is om dat aantal flink op te schroeven.
Kenmerk van een flexibele woning is dat hij na afloop van de gebruiksperiode eenvoudig afgebroken kan worden en naar voorkeur weer elders opgebouwd. Over de verplaatsing van de huidige flexibele woningen hebben de corporaties in nog maar 6 procent van de gevallen concrete afspraken gemaakt.
In de afgelopen vijf jaar ontwikkelde één op de vijf corporaties tijdelijke woningen, de helft verwacht dat in de komende vijf jaar te doen. Die keuze is deels noodgedwongen: de druk op de woningmarkt in een aantal regio’s vraagt om snelle oplossingen voor spoedzoekers. Tijdelijke woningen worden ook gebruikt als wisselwoningen bij renovaties.
Over tijdelijke flexibele woningen hoeft geen verhuurderheffing meer te worden betaald. Dat helpt om projecten financieel haalbaar te krijgen. Ook is de maximale duur voor plaatsing verlengd van tien naar vijftien jaar.
De corporaties geven in het onderzoek van hun koepelorganisatie Aedes echter ook aan belemmeringen te ondervinden. Zo is de grondprijs die gemeenten hanteren vaak te hoog om tijdelijke woningen haalbaar te maken. De exploitatietermijn van flexwoningen is veel korter en gemeenten hebben nog lang niet altijd de grondprijs daarop aangepast.
Daarnaast zijn er procedureproblemen: Tijdelijke flexibele woningen zijn een optie om locaties te benutten die tijdelijk beschikbaar zijn voordat ze een andere bestemming krijgen. Het voordeel daarvan vervalt echter als de procedures voor tijdelijke woningen (bijna) even lang duren. Ook komt het voor dat gemeenten en nutsbedrijven moeite hebben de infrastructuur en openbare ruimte tijdig in orde te maken. En het is niet altijd duidelijk of tijdelijke woningen die verplaatst worden, opnieuw aan het dan geldende bouwbesluit moeten worden getoetst.
Overigens, meldt Aedes, kiest bijna drie van de tien corporaties bewust niet voor tijdelijke woningen; zij richten zich uitsluitend op permanente woningen. ‘Waarom tijdelijk bouwen terwijl de behoefte permanent is?’, hanteren zij als principieel argument.
